メインコンテンツにスキップ

🔧 拡張関数

📖 拡張関数とは?

**拡張関数(Extension Function)**は、既存のクラスを変更せずに新しい関数を追加する機能です。まるで元からあったメソッドのように使用できます!

💡 基本的な使い方

最初の拡張関数

// Stringに新しい関数を追加!
fun String.isEmail(): Boolean {
return this.contains("@") && this.contains(".")
}

fun main() {
val email = "hong@example.com"

println(email.isEmail()) // true
println("invalid".isEmail()) // false
}

拡張プロパティ

val String.firstChar: Char
get() = if (this.isNotEmpty()) this[0] else ' '

fun main() {
println("Hello".firstChar) // H
println("Kotlin".firstChar) // K
}

🎯 実践例

文字列ユーティリティ

// 電話番号フォーマット
fun String.toPhoneFormat(): String {
return if (this.length == 11) {
"${substring(0, 3)}-${substring(3, 7)}-${substring(7)}"
} else {
this
}
}

// 文字列の切り詰め
fun String.truncate(length: Int): String {
return if (this.length > length) {
"${substring(0, length)}..."
} else {
this
}
}

// 数字のみ抽出
fun String.numbersOnly(): String {
return this.filter { it.isDigit() }
}

fun main() {
println("01012345678".toPhoneFormat()) // 010-1234-5678

val long = "This is a very long text"
println(long.truncate(10)) // This is a ...

println("価格: 1,500円".numbersOnly()) // 1500
}

数値ユーティリティ

// 偶数判定
fun Int.isEven(): Boolean = this % 2 == 0

// 範囲チェック
fun Int.isBetween(min: Int, max: Int): Boolean {
return this in min..max
}

// 通貨フォーマット
fun Int.toCurrency(): String {
return "%,d円".format(this)
}

fun main() {
println(4.isEven()) // true
println(7.isEven()) // false

println(50.isBetween(0, 100)) // true

println(1500000.toCurrency()) // 1,500,000円
}

コレクションユーティリティ

// 安全な2番目の要素
fun <T> List<T>.secondOrNull(): T? {
return if (this.size >= 2) this[1] else null
}

// 条件に一致する最初のインデックス
fun <T> List<T>.indexOfFirstOrNull(predicate: (T) -> Boolean): Int? {
val index = this.indexOfFirst(predicate)
return if (index >= 0) index else null
}

// リストをn個ずつ分割
fun <T> List<T>.chunked(size: Int): List<List<T>> {
return this.chunked(size)
}

fun main() {
val numbers = listOf(1, 2, 3, 4, 5)

println(numbers.secondOrNull()) // 2

val index = numbers.indexOfFirstOrNull { it > 3 }
println(index) // 3 (インデックス)

println(numbers.chunked(2)) // [[1, 2], [3, 4], [5]]
}

日付/時間 (簡易版)

data class SimpleDate(val year: Int, val month: Int, val day: Int)

fun SimpleDate.format(): String {
return "%04d-%02d-%02d".format(year, month, day)
}

fun SimpleDate.isWeekend(): Boolean {
// 簡易的な曜日計算 (Zeller's congruence)
val y = if (month < 3) year - 1 else year
val m = if (month < 3) month + 12 else month
val dayOfWeek = (day + (13 * (m + 1) / 5) + (y % 100) +
(y % 100) / 4 + (y / 100) / 4 - 2 * (y / 100)) % 7
return dayOfWeek == 0 || dayOfWeek == 6 // 土/日
}

fun main() {
val date = SimpleDate(2024, 12, 25)
println(date.format()) // 2024-12-25
}

🔍 nullable拡張

nullセーフな拡張

// nullまたは空文字列
fun String?.isNullOrEmpty(): Boolean {
return this == null || this.isEmpty()
}

// デフォルト値を返す
fun String?.orDefault(default: String): String {
return this ?: default
}

fun main() {
val text: String? = null

println(text.isNullOrEmpty()) // true
println(text.orDefault("デフォルト値")) // デフォルト値
}

🎨 高度な活用

ジェネリック拡張

// コレクションのシャッフル
fun <T> List<T>.shuffled(): List<T> {
return this.shuffled()
}

// 条件付き変換
fun <T, R> T.letIf(condition: Boolean, block: (T) -> R): R? {
return if (condition) block(this) else null
}

fun main() {
val numbers = listOf(1, 2, 3, 4, 5)
println(numbers.shuffled())

val result = "hello".letIf(true) { it.uppercase() }
println(result) // HELLO
}

中置関数

// 中置記法
infix fun Int.multipliedBy(other: Int): Int {
return this * other
}

infix fun String.concat(other: String): String {
return "$this $other"
}

fun main() {
println(5 multipliedBy 3) // 15

val greeting = "Hello" concat "World"
println(greeting) // Hello World
}

🛠️ 実用的な拡張コレクション

検証拡張

// メール検証
fun String.isValidEmail(): Boolean {
val pattern = "[a-zA-Z0-9._-]+@[a-z]+\\.+[a-z]+"
return this.matches(pattern.toRegex())
}

// パスワード強度
fun String.isStrongPassword(): Boolean {
return this.length >= 8 &&
this.any { it.isDigit() } &&
this.any { it.isUpperCase() } &&
this.any { it.isLowerCase() }
}

// URL検証
fun String.isValidUrl(): Boolean {
return this.startsWith("http://") || this.startsWith("https://")
}

fun main() {
println("hong@example.com".isValidEmail()) // true
println("Password123".isStrongPassword()) // true
println("https://kotlin.org".isValidUrl()) // true
}

変換拡張

// キャメルケース → スネークケース
fun String.toSnakeCase(): String {
return this.replace(Regex("([a-z])([A-Z])")) {
"${it.groupValues[1]}_${it.groupValues[2]}"
}.lowercase()
}

// スネークケース → キャメルケース
fun String.toCamelCase(): String {
return this.split("_").mapIndexed { index, word ->
if (index == 0) word else word.capitalize()
}.joinToString("")
}

fun main() {
println("userName".toSnakeCase()) // user_name
println("user_name".toCamelCase()) // userName
}

🤔 よくある質問

Q1. 拡張関数はどこに定義しますか?

A: 通常は別ファイルに!

// StringExtensions.kt
fun String.isEmail(): Boolean {
return this.contains("@")
}

// NumberExtensions.kt
fun Int.isEven(): Boolean {
return this % 2 == 0
}

// 使用する時はimport
import com.example.extensions.*

Q2. 既存のメソッドと同じ名前の場合は?

A: 既存のメソッドが優先されます!

class MyClass {
fun test() {
println("元のメソッド")
}
}

// 拡張関数 (呼び出されません!)
fun MyClass.test() {
println("拡張関数")
}

fun main() {
MyClass().test() // 元のメソッド
}

Q3. privateメンバーにアクセスできますか?

A: できません!

class Person(private val age: Int)

// ❌ privateアクセス不可
fun Person.getAge(): Int {
// return this.age // エラー!
return 0
}

🎬 まとめ

拡張関数でコードをより便利に!

ポイント整理:
✅ 既存のクラスを変更せずに機能を追加
✅ fun 型.関数名() の形式
✅ nullable型も拡張可能
✅ privateメンバーはアクセス不可
✅ ユーティリティ関数として活用

次のステップ: 例外処理でエラーを安全に扱ってみましょう!